Η εποχή της αθωότητας (1962-1970)

A. Η Γέννηση (1962-1965)

Kάπως έτσι ξεκίνησαν όλα:

A bevy of delinquent youngsters steals a jukebox, puts it to a convertible car and flees away to continue their party to the house one of them...

Rock 'n' roll, composed by Kostas Klavvas, from the 1963 film "Afto to kati allo" (That something else), directed by Grigoris Grigoriou.

Rock'n'roll - Κώστας Κλάβας 1963

Η προϊστορία

Η έκρηξη του ροκ' ν' ρολ στην Αμερική φθάνει στην Ελλάδα με την ταινία η Ζούγκλα του μαυροπίνακα που προβάλλεται το φθινόπωρο του 1956. Την ίδια περίοδο εμφανίζεται και η μπάντα του πλοίου Coral Sea του 6ου Αμερικάνικου Στόλου στο Ζάππειο, κάνοντας γνωστό το ροκ' ν' ρολ στην Ελλάδα. Η νέα μουσική παίζεται στα πάρτυ της Ελληνικής νεολαίας, ενώ οι ορχήστρες της εποχής (όπως αυτή του Κώστα Κλάβα που αναφέρεται παραπάνω) εντάσσουν στο ρεπερτόριό τους τη νέα μουσική, πλην όμως αμιγώς ροκ συγκροτήματα και καλλιτέχνες θα καθυστερήσουν να φανούν.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 μνημονεύεται επίσης από τον Μανώλη Νταλούκα η περίπτωση της Ιπτάμενης Παράγκας του Σίμου Τσαπνίδη, ένας ιδαίτερος χώρος συνάθροισης των νέων ρευμάτων της νεολαίας στου Ψυρρή, ο οποίος κλείνει με παρέμβαση των αρχών.

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1950 - αρχές των 60'ς αναφέρεται και η περίπτωση των Τέντυμπόϋς, ανήσυχων νέων της εποχής, οι οποίοι αμφισβητούν τις καθιερωμένες αρχές της συντηρητικής ελληνικής κοινωνίας και αντιμετωπίζονται με διαπόμπευση για παραδειγματισμό.

Το πρώτο συγκρότημα που αναφέρεται στην ιστορία του Ελληνικού ροκ είναι οι Adam's boys, με βασικά μέλη τους Νίκο Αδάμα και Βασίλη Τζαβάρα, οι οποίοι σχηματίζονται το 1959. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 θα μετονομαστούν σε Playboys και θα γνωρίσουν επιτυχία.

Στην καμπή της δεκαετίας σχηματίζονται επίσης οι Ντο ρε μι που μετασχηματίζονται στους Forminx, οι οποίοι μας δίνουν την πρώτη καταγραφή του ελληνικού ροκ στην ταινία Ο Θόδωρος και το δίκανο του 1962

 Ο Θόδωρος και το δίκανο - Forminx

Α. Η πρώτη περίοδος (1962-1965)

Σύντομα από το 1962 και εξής φτιάχνονται τα πρώτα γκρουπ που αρχικά παίζουν όλα με αγγλικό στίχο, κυρίως διασκευές τραγουδιών της εποχής (Forminx, Juniors, Charms, Idols, Sounds κλπ.).
Είναι η περίοδος των γιεγιέδων (πιθανότατα από το τραγούδι των Beatles She loves you - Yeah - Yeah). Τα γκρουπ εμφανίζονται σε κλαμπς της εποχής, κυρίως πέριξ της περιοχής Κυψέλης και του Πεδίου Αρεως (Φωκίωνος Νέγρη, Πλατεία Βικτωρίας, Πλατ. Αμερικής κλπ.),

Την ίδια περίοδο τα περισσότερα συγκροτήματα δίνουν συναυλίες κυρίως σε κινηματοθέατρα. Φημισμένα έχουν μείνει τα Κυριακάτικα πρωινά στην Τερψιθέα του Πειραιά.

Τον Απρίλιο του 1964 κυκλοφόρησε το περιοδικό Μοντέρνοι Ρυθμοί

Εδώ πρωτογράφει ο Νίκος Μαστοράκης,από τους πρώτους μουσικοκριτικούς της εποχής, που με τις ραδιοφωνικές και στη συνέχεια τηλεοπτικές παραγωγές αναδεικνύει τα γκρουπ της εποχής, ενώ συμμετέχει ενεργά και στους Forminx, όπως και σε άλλα γκρουπ της εποχής, γράφοντας στίχους.

1965 Οι Forminx παίζουν στο θέατρο Κεντρικόν στην Αθήνα τον ύμνο της δεκαετίας και καταξιώνονται. Στους Forminx βέβαια παίζει όργανο η πρώτη μεγάλη προσωπικότητα της ελληνικής ροκ μουσικής (Βαγγέλης Παπαθανασίου), ενώ τραγουδάει ο Τάσος Παπασταμάτης που δυστυχώς δεν μεγαλούργησε.

Forminx - Jeronimo yanka

Σημείωση: Οι πληροφορίες των σχολίων είναι ανακριβείς. Για ακριβείς πληροφορίες αναζητείστε το κατωτέρω λειψό βίντεο 

Forminx - Jeronimo yanka

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ξεκινάει τη πρώτη του κινηματογραφική του ταινία με θέμα Περιπέτειες με τους Forminx, την οποία άφησε ανολοκλήρωτη.

Οι Juniors, επίσης από τα πρώτα γκρουπ που σχηματίστηκαν το 1962 παίζουν τη δική τους yanka to 1965 και γίνονται γνωστοί.  

Juniors -Special 65' yanka.

Στους Juniors κιθάρα παίζει ο Αλέκος Καρακαντάς, ενώ μέλη του συγκροτήματος (Λάκης Βλαβιανός, Μάϊκ Ροζάκης) θα βρούμε σε όλα τα επόμενα σχήματα της περιόδου, ιδίως μετά τον θάνατο του Θάνου Σουγιούλ (γνωστού επίσης ιδίως από συμμετοχή του σε τανίες της εποχής) σε τροχαίο ατύχημα το 1965.

Είναι επίσης γνωστή η ιστορία για τον Eric Clapton, που τον Οκτώβριο του 1965, μία εβδομάδα μετά το ατύχημα, έχοντας εγκαταλείψει τους Yardbirds και βρισκόμενος στην Αθήνα χωρίς χρήματα, αντικατέστησε τον επίσης τραυματισθέντα Αλέκο Καρακαντά  σε συναυλία στην Τερψιθέα φόρο τιμής για το θάνατο του Θάνου Σουγιούλ.

Για το συμβάν αλλά και για το σύνολο της δεκαετίας 
Αρθρο στα Νέα 13-8-1999 του Λεωνίδα Καλλιβρετάκη

Ολα τα συγκροτήματα εκείνης της περιόδου παίζουν shake μαζί με yanka.

Εδώ οι Playboys (πρώην Adam's Boys) με το Δάκη στο τραγούδι.

Playboys - I'll shake the earth

Και οι Dragons από τη Θεσ/νίκη με τον Λάκη Παπαδόπουλο.

Dragons - Acropolis yanka

Ορχήστρες της ελαφράς μελωδικής μουσικής επίσης προσαρμόζονται στα νέα ήθη και βάζουν το shake στο ρεπερτόριό τους. Οπως παραπάνω η ορχήστα του Κώστα Κλάβα, έτσι κι εδώ η ορχήστρα του Μίμη Πλέσσα από τον ελληνικό κινηματογράφο της εποχής
Μίμης Πλέσσας - Ούλα ούλα 
 

B. 1965 - Η εμφάνιση των Olympians

Στα τέλη του 1965 οι Olympians από τη Θεσσαλονίκη βάζουν τον Ελληνικό στίχο στο rock και καθορίζουν την πορεία του στην Ελλάδα έως τουλάχιστον το 1970. Αρχηγός του γκουπ είναι ο Αλκιβιάδης Κακαλιάγκος, αν και γνωστός στο ευρύ κοινό θα παραμείνει ο αρχικός και μετέπειτα τραγουδιστής τους Πασχάλης Αρβανιτίδης ή απλά Πασχάλης.

Olympians - Ο τρόπος

Οι Olympians είναι σίγουρα το καλύτερο σχήμα της δεκαετίας. Βγάζουν μερικά σινγκλάκια (Συγγνώμη, Σχολείο), τα οποία καταγράφονται και στο μαζικότερο μέσο της εποχής (κινηματογράφος) και τα οποία θα μείνουν στην ιστορία.

Olympians - Σχολείο - live στο κλαμπ Χαβάη από ταινία της εποχής

Γ. Η garage σκηνή (1964 -1967)

Εκτός από τα συγκροτήματα που βρισκουν το δρόμο τους στα κλαμπς, τα σινεμά και τα θέατρα της εποχής, την ίδια περίοδο δεκάδες μικρά γκρουπάκια γράφουν την δική τους ιστορία, χωρίς να γίνονται γνωστά στο ευρύ κοινό.

Τα γκρουπάκια παίζουν σε καμαράκια, πάνω σε ταράτσες ή σε αυλές στην Αθήνα, τη Θεσ/νίκη και άλλα αστικά κέντρα της εποχής, καθώς η αστικοποίηση εχει ήδη πάρει το δρόμο της.

Κορυφαίο δείγμα του είδους οι Bluebirds της πρώτης περιόδου από τον Πειραιά.

Το 1965 δισκογραφούν ένα 45άρι που διανέμεται με το απορρυπαντικό ROL.

Μπορεί να μην τους οδήγησε τότε στην καταξίωση, αλλά σήμερα τους κατατάσσει στα πρώτα μεγάλα Ελληνικά ροκ συγκροτήματα.

Blue Birds - Julie

1966 H χρονιά της Garage σκηνής

Μέσα από αυτά τα μικρά γκρoυπάκια της εποχής όμως θα βρουν το δρόμο τους οι μεγάλοι καλιτέχνες της επόμενης περόδου.

Οι MGC σχηματίζονται με βασικό μέλος τον οργανίστα Δημήτρη Πολύτιμο και καταθέτουν επίσης έναν garage ύμνο της εποχής με τον πρώτο τους 7'' δίσκο.
MGC - Miss Marples theme

 

Οι Persons σχηματίζονται στον Πειραιά από τους Ηλία Ασβεστόπουλο (θα τον δούμε στη συνέχεια), Γιάννη Σπάθα, Ηλία Μπουκουβάλα και από το 1967 και μετά με τον Αντώνη Τουρκογιώργη (οι μετέπειτα Socrates drak the conium).

Pesons - Drive my mustang

Οι Teenagers με τον Κώστα Τουρνά εμφανίζονται.

Teenagers - You don't love me

Ο μετέπειτα κορμός των Πελόμα Μποκιού (Γιάννης Κιουρκτσόγλου, Νίκος Δαπέρης) εμφανίζεται ως Loubogg

Loubogg - She's cool

Girls Το πρώτο γυναικείο συγκρότημα

Girls- Rocket for girls

Ακόμη και τα μεγάλα συγκροτήματα της εποχής αυτή την περίοδο αφήνουν μικρά αριστουργήματα garage, γράφοντας σε Αγγλικό στίχο, πριν να καταλήξουν ολοκληρωτικά στον Ελληνικό στίχο, όπως οι Charms της πρώτης περιόδου.

Charms - See you on Sunday

Πληροφορίες για τους Charms της πρώτης περιόδου και άλλα συγκροτήματα της εποχής στην Αθήνα (Persons, Sounds, Cinquetti, και κυρίως για τους Zoo - ένα αγγλικό συγκρότημα που δούλεψε εκείνη την περίοδο στην Αθήνα).

Garagehangover/Greece

Το ίδιο έτος δημιουργείται και το πρώτο βραχύβιο σούπερ γκρουπ της εποχής οι We five με τους Ντέμη Ρούσσο πρώην Idols, Αλέκο Καρακαντά, Λάκη Βλαβιανό, πρών Juniors, Γιώργο Πετρίδη, πρώην Bluebirds (που αντικατέστησε τον Ντέμη Ρούσσο), Μάκη Σαλιάρη, πρώην Stormies και Δημήτρη Κατακουζηνό (μετά στους Axis). Ο Νίκος Μαστοράκης έβγαλε ένα τους δίσκο το 1978. Εδώ στη συνήθη μόδα της εποχής - διασκευές Animals. 

We five - Don't bring me down

Το 1967 οι Olympians παρότι ελληνόφωνοι, γράφουν ίσως το καλύτερο garage κομμάτι της εποχής  Olympians - Hopeless endless way

1967 Αθωότητας συνέχεια. Με κάκιστα Αγγλικά οι Rabbits από τη Ρόδο βγάζουν ένα σινγκλάκι

Rabbits - I'm looking in the universe

Συλλογές garage της συγκεκριμένης περιόδου

Greek garage bands of the 60's (συλλογή του 1991).

Shakin' in Athens The story of the sixties rock'n'roll underground (συλλογή του 1997). Βρείτε τη εδώ μαζί με την ιστορία της ελληνικής garage σκηνής των 60's. Στο συγκεκριμένο blog αναφορές για τους Blue birds, αλλά και για τους We five και το Γιώργο Ρωμανό.

Δ. 1967 -1970 Η αποδοχή του Ελληνόφωνου ροκ

Δειλά - δειλά αρχίζει και η αποδοχή των γιεγιέδων από μαζικότερα κοινά με την είσοδό τους στον κινηματογράφο.

Idols - Shake with me (με τη Λίλιαν Μινιάτι από την ταινία ο Κόσμος τρελάθηκε 1967)

 

Ο Νίκος Μαστοράκης ξεκινά εκπομπές στην Ελληνική τηλεόραση και παρουσιάζει τους Idols να παίζουν με ξένο στίχο το Let's live for today των Grassroots ως Friends - Idols Video 1967 

Ομως μετά την έλευση των Olympians o Ελληνικός στίχος κατακτά τον κόσμο και τα συγκροτήματα που προηγούμενα έπαιζαν σε Αγγλικό στίχο, όπως οι Charms γίνονται ευρέως γνωστά με ελληνικό στίχο.

Charms - Εξω απ' τον κόσμο

Βγάζουν δε το 1967 έναν από τους πρώτους δισκους 33 στροφών όπου περιέχονται κυρίως διασκευές ξένων και κυρίως ιταλικών τραγουδιών, όπως είναι η μόδα της εποχής (Τρελοκόριτσο, Γλυκιά αγαπημένη κλπ.).

Πλέον η ροκ (ποπ) αποκτά διαστάσεις μαζικότητας στην Ελλάδα.

Οι Βόρειοι από τη Θεσ/νίκη μας τραγουδούν το Τζίνι

Βόρειοι - Το τζίνι

1967 Οι Vikings από τον Πειραιά με μία διασκευή κατακτούν το κοινό (Ο Αντώνης Βαρδής μετέπειτα θα κατακτήσει λαϊκά ακροατήρια) Vikings - Francoise

1967 Ολη τη δεκαετία το Ιταλικό τραγούδι μεσουρανεί στην Αθηναϊκή και όχι μόνο σκηνή (βλ. και τον Tony Pinelli με καριέρα στην Ελλάδα). Ariones Ariones - Τρέμει η καρδιά μου

1968 Μετά από το διάλειμμα με πειραματισμούς σε Αγγλικό στίχο (βλ. προηγούμενο κεφάλαιο για τη garage σκηνή) και μετά από αλλαγές στη σύνθεσή τους (χωρίς να καταγράφονται δισκογραφικά, αλλά από όπου περνούν μερικά από τα πιο ηχηρά ονόματα της επόμενης περιόδου Παντελής Δεληγιαννίδης, Νίκος Παπάζογλου) ο βασικός κορμός των Olympians επανασυνδέεται και συνεχίζουν την πορεία τους μέχρι την καταξίωση.

Olympians - Μείνε κοντά μου

Την ίδια χρονιά (1968) και oι Idols παραδίνονται και αυτοί στον Ελληνικό στίχο και μεγαλουργούν στην Ελλάδα.

Idols - Ξαφνικά μ' αγαπάς

Και το 1969 βγάζουν επίσης έναν από τους λίγους μεγάλους δίσκους της δεκαετίας (ίσως οι μόνοι μαζί με τους Olympians και τους Charms της εγχώριας σκηνής που κατάφεραν να βγάλουν δίσκο 33 στροφών πριν το 1970) 

Περισσότερα για τους Idols

1968 Οι Sounds, επίσης κουφαίο συγκρότημα της περιόδου, γίνονται ευρέως γνωστοί με μια Ιταλική διασκευή Sounds - Το μάθημα

1968 Οι Cinquetti, επίσης από τα μεγάλα σύνολα της περιόδου (με το Λάκη Τζορντανέλλι στο τραγούδι εδώ)

Cinquetti - Το κορίτσι του φίλου μου

1968 Οι Strαngers επιμένουν βέβαια πάντα Ελληνικά από τη Θεσ/νίκη. Θεωρούντο τότε το Νο 2 συγκρότημα της Θεσ/νίκης μετά τους Olympians Strangers - Το ραντεβού

1968 Aris, Alba and the Olympics - Στη μαμά μου θα το πω. Τι στο καλό θέλαν τα ξένα ονόματα, τραγουδώντας Ελληνικά δεν το καταλαβαίνω. Ξενομανία. Aris, Alba and the Olympics - Στη μαμά μου θα το πω

1969 - 1970

Στο απόγειό τους οι Olympians διασκευάζουν το Venus και βγάζουν τον πρώτο ίσως επιτυχημένο δίσκο 33 στροφών Το κορίτσι του Μάη

Olympians - Το κορίτσι του Μάη

Για περισσότερες πληροφορίες για τους Olympians

Οι Charms βγάζουν επίσης το 1970 δεύτερο lp με τίτλο το όνομά τους, το οποίο είχε σχετικά μικρότερη αποδοχή από το πρώτο.

Κι άλλη ιταλική διασκευή από τη Θεσ/νίκη Uptight - Με ξέχασες

Προς τα τέλη της δεκαετίας η ορχήστρα του Μίμη Πλέσσα συνεχίζει σε φόρμες της νέας μουσικής στον κινηματογράφο. Εδώ ο Δημήτρης Ταμπόσης από χαρακτηριστική σκηνή του ελληνικού κινηματογράφου του 1969.
Μίμης Πλέσσας - Δημήτρης Ταμπόσης - Sunshine for your dreams 

H δεκαετία θα κλείσει χαρούμενα.

Elena & Sover group - Σε περιμένω το άλλο καλοκαίρι

Ε. 1967 -1970 Οι πρώτες αναζητήσεις -
Ψυχεδελική περίοδος

Η κατάσταση στην Ελλάδα παρά την αποδοχή και καταξίωση της ροκ, γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη μετά την επικράτηση της Απριλιανής δικτατορίας.

Τα ανήσυχα πνεύματα της περιόδου αναζητούν διέξοδο στην Ευρώπη και δη στην Αγγλία αρχικά, την μία από τις δύο πατρίδες του ροκ, που γνωρίζει δημιουργική άνθηση.

O Alex Spyropoulos γνωρίζεται με τον Ιρλανδό Patrick Campbell-Lyons και δημιουργούν ένα από τα πρώτα ψυχεδελικά ντουέτα της περιόδου στην Αγγλία, τους Nirvana.

To 1967 βάζουν τον πρώτο τους δίσκο The story of Simon Simopath:

Nirvana - Pentecost hotel

To 1967 ο  Βαγγέλης Παπαθανασίου (πρώην Forminx) συναντά τους Ντέμη Ρούσσο (πρώην Idols), Λουκά Σιδερά και Αργύρη Κουλούρη και παίζουν στο δίσκο του Γιώργου Ρωμανού In concert & in the Studio που βγήκε το 1968. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ενορχηστρώνει το τραγούδι που μετέπειτα θα ήταν το σήμα των ραδιοφωνικών παραγωγών της Lyra.

Γιώργος Ρωμανός - Το ρολόϊ

Το 1968 η ίδια ομάδα (χωρίς τον Αργύρη Κουλούρη) φεύγουν για να παίξουν στην Αγγλία. Εκδιώκονται λόγω έλλειψης βίζας και καταφεύγουν στη Γαλλία. Τα γεγονότα του Μάη του 1968 τους βρίσκουν στο Παρίσι. Παίρνουν το όνομα Aphrodite's Child και το καλοκαίρι του ίδιου έτους βγαίνει το τραγούδι που τους έκανε διάσημους.

Aphrodite's Cild - Rain and tears

Στο διπλανό κλαμπ που εμφανίζονται στo Saint - Tropez εμφανίζονται οι Pink Floyd (χωρίς πλέον τον Syd Barett)

Την ίδια χρονιά οι Nirvana κάνουν επίσης μικρή επιτυχία με το Rainbow Chaser από το δεύτερο lp τους All of us. Nirvana - Rainbow chaser

Μετά την επιτυχία τους και το πρώτο τους lp End of the world οι Aphrodite's child συνεχίζουν με το δεύτερο lp It's five o' clock στα τέλη του 1969 κυρίως με μπαλάντες που γνωρίζει επίσης καθολική αποδοχή.

Aphrodite's Child - It's five o' clock

Εντωμεταξύ στην Ελλάδα, λίγες μέρες πριν τη δικτατορία, εμφανίζονται στο γήπεδο του Παναθηναϊκού οι Rolling Stones σε συναυλία που διαλύεται από την αστυνομία, ενώ επιστρέφει από την Αγγλία η μία από τις μετέπειτα μεγάλες μορφές του Ελληνικού ροκ, ο Δημήτρης Πουλικάκος. Ενώνεται με τους M.G.C. όπου πλέον αναλαμβάνει ρόλο τραγουδιστή. Πέρα από δύο ακόμη σιγκλάκια - διασκευές από το 1967 - 1968 οι MGC έμειναν περισσότερο στην ιστορία από τα live τους.

Εδώ ένα μικρό δείγμα από τα επίκαιρα της εποχής για την Αθηναϊκή Αποκριά

MGC με Πουλικάκο στην Πλάκα 1968

Την ίδια περίοδο ο Διονύσης Σαββόπουλος, επιστρέφει στην Ελλάδα για να συμμετέχει ενεργά στην χρυσή εποχή του ελληνικού ροκ που ξεκινούσε. Μετά το νεοκυματικό (ως επί το πλείστον) Φορτηγό το 1966, και τη φυλάκισή του από τη δικτατορία, είχε καταφύγει στην Ιταλία, μετά από ένα πέρασμα από το Παρίσι του 1968. Το 1969 τον βρίσκει στο Ροντέο της Πλατ. Βικτωρίας, να ξεκινά τις πρωτοποριακές του αναζητήσεις με τη δημοτική παράδοση ενώ ξεκινά και τη συνεργασία του με τα Μπουρμπούλια, κορυφαίο σχήμα της επόμενης περιόδου. Τον ίδιο χρόνο, με συνθέσεις της αμέσως προηγούμενης περιόδου του βγάζει το Περιβόλι του τρελού, δίσκο που κινείται σε ψυχεδελικό - folk ύφος. 
Διονύσης Σαββόπουλος - Θαλασσογραφία
 
Η δεκαετία θα κλείσει με δύο δίσκους ορόσημο που κυκλοφόρησαν το 1970.

Ο Γιώργος Ρωμανός μετά τη συμμετοχή του στη Μυθολογία του Χατζιδάκη, και τις ηλεκτρικές του αναζητήσεις με το Βαγγέλη Παπαθανασίου στη β' πλευρά του In concert & in the Studio συναντά τον Αλέκο Καρακαντά στη πιο δημιουργική του στιγμή και φτιάχνουν τα Δύο μικρά γαλάζια άλογα, κορυφαίο δείγμα της ελληνικής ψυχεδελικής περιόδου.
Γιώργος Ρωμανός - Δυο μικρά γαλάζια άλογα
Γιώργος Ρωμανός - Η ζωή είναι ένα όνειρο

Για το Γιώργο Ρωμανό:
Ο Γιώργος Ρωμανός στη Lyra


Ο δε Μάνος Χατζιδάκις, που μετά το Χαμόγελο της Τζοκόντας (1965) και τη Μυθολογία (1966), έχει καταφύγει στην Νέα Υόρκη, όπου διαμένει έως το 1972, έρχεται σε επαφή με όλα τα σύγχρονα ρεύματα της ροκ μουσικής και ηχογραφεί με τους New York Rock & Roll Ensemble το Reflections, δίσκος που έμεινε ιστορικός (το 2004 οι Raining Pleasure τον ηχογράφησαν ξανά ολόκληρο).
New York Rock & Roll Ensemble - Orpheus 

New York Rock & Roll Ensemble - Dedication

Για το δίσκο:
Αρθρο του Dorian Rudnytsky για το Reflections

Για περισσότερες πληροφορίες για το σύνολο της δεκατίας του 1960 σε σχέση με το ροκ στην Ελλάδα:

Το ροκ και οι Ελληνες - α' μέρος του Γιώργου (Orfeus) Μπιλικά

Ελληνικό ροκ μέρος πρώτο - Τα 60´s του Γιώργου Τσολάκου

Κώστα Κατσάπη Ήχοι και απόηχοι. Κοινωνική ιστορία του ροκ εν ρολ φαινομένου στην Ελλάδα, 1956-1967 εκδ. Γεν. Γρ. Νέας Γενιάς 2007
Ντίνου Δηματάτη Get that beat Greek rock 60's - 70's εκδ. Κατσάνος 1998
Μανώλη Νταλούκα Ελληνικό ροκ 1945 -1990 εκδ. Αγκυρα 2006

Κυνηγοί του ουράνιου τόξου - Η ιστορία του ελληνικού ροκ - σε σκηνοθεσία Πέτρου Μινωπέτρου ή Μινοπέτρου - ντοκιμαντέρ 1987 μέρος 1/2

Κυνηγοι του ουράνιου τόξου - Η ιστορία του ελληνικού ροκ - σε σκηνοθεσία πέτρου Μινωπέτρου ή Μινοπτέρου - ντοκιμαντέρ 1987 μέρος 2/2